Ένας σημαντικός συνθέτης και πιανίστας της Τζαζ, ο Τελόνιους Μονκ (Thelonious Monk, 1917–1982) είχε πει:
«Η Τζαζ είναι Ελευθερία.»
Πράγματι, ο αυξημένος βαθμός αυτοσχεδιασμού που κρύβει μέσα της η Τζαζ μουσική, σε κάθε συστατικό της (μελωδία, αρμονία, ρυθμός), μας επιβεβαιώνει το βασικό αυτό πλαίσιο του συγκεκριμένου είδους μουσικής. Στόχος κάθε μουσικού της Τζαζ είναι να απελευθερώσει τις μουσικές ιδέες που έχει στο μυαλό του και να τις παίξει στο μουσικό του όργανο ή να τις τραγουδήσει. Έτσι ασκείται επίμονα, με σκοπό να εκφράσει τις μελωδίες που κρύβει μέσα του, επιτρέποντας στη σκέψη και τα συναισθήματά του να κατευθύνουν τα δάχτυλά του, σαν να πρόκειται για ένα διάλογο με τον ίδιο του τον εαυτό.
Ο ιδιαίτερος ήχος της Τζαζ μουσικής, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανορθόδοξη τεχνική παιξίματος, από τους πρώτους και αυτοδίδακτους μουσικούς της. Θεωρείται δεδομένο πως οι καταβολές της τζαζ μουσικής είναι αφρικανικές και συγκεκριμένα γενέτειρα της τζαζ μουσικής θεωρείται η Νέα Ορλεάνη.
Στις μέρες μας η μουσική Τζαζ έχει αναγνωριστεί ως η μουσική που αντιπροσώπευε την ελευθερία.